De hersenstichting schrijft over ADHD dat er sprake is van een biologische en erfelijke achtergrond. Er is sprake van een stoornis in de communicatie via boodschapperstoffen (neurotransmitters) tussen de prefrontale cortex en lagergelegen delen van de hersenen. Het gaat hier met name om de stofjes dopamine en noradrenaline. ADHD komt vooral bij jongens (75%) voor en 70% heeft nog symptomen op volwassen leeftijd.

Is ADHD erfelijk?

Eén van de genen die een rol blijkt te spelen is het COMT-gen. Dit gen produceert het COMT-enzym, dat verantwoordelijk is voor de afbraak van dopamine en noradrenaline ter hoogte van de uiteinden van zenuwen (de synapsen). Bij iemand met ADHD werkt dit enzym meestal sneller, waardoor er minder dopamine en noradrenaline beschikbaar blijft. Als er minder van deze stofjes aankomen in de prefrontale cortex, kan dit deel van de hersenen niet meer optimaal functioneren. Bepaalde voedingsmiddelen zoals groene thee en olijfolie bevatten stoffen die dit gen wat langzamer maken. Een snelwerkend COMT-gen is echter niet de enige verklaring. Het ontwikkelen van ADHD hangt van veel meer factoren af.

De kPNI is uniek in het verbinden van kennis uit diverse wetenschappen zoals onder andere fysiologie, psychologie, immunologie, endocrinologie, voedingswetenschappen, sociologie en antropologie.

Het mensbrein versus het oerbrein

De prefrontale cortex is het evolutionair nieuwste deel van onze hersenen. Het speelt een rol bij cognities, aandacht, leervermogen en impulsregulatie. Vooral het langdurig de aandacht kunnen behouden en prikkels uit de omgeving kunnen filteren is lastig voor iemand met ADHD. Dit nieuwe deel van het brein reguleert het evolutionair oudere deel van het brein: het limbisch systeem (ook wel zoogdieren- of oerbrein genoemd). De prefrontale cortex kan impulsen en emoties die opkomen vanuit dit oerbrein beheersen indien dopamine en noradrenaline goed aankomen. Als deze signaaloverdracht verminderd is wordt het lastiger om plotseling opkomende impulsen te beheersen.

ADHD’ers hebben écht een andere anatomie

Uit Nederlands onderzoek van het Radboud blijkt dat ook de anatomie anders is aangelegd bij iemand met ADHD. Zowel de totale omvang van de hersenen als van vijf kerngebieden blijken kleiner. Deze kernen spelen ook een rol in emotieregulatie en beloning zoeken. Samen met het tekort aan dopamine in de prefrontale cortex leidt dit daarom vaak tot het zoeken naar kortstondige beloningen (reward searching). Het kan lastig zijn voor iemand met ADHD om een beloning uit te stellen.

Loading...

Een jager in een boerensamenleving?

Er wordt steeds meer wetenschappelijke onderbouwing gevonden voor de hypothese dat ADHD’ers typische jager-genen hebben die ze een overlevingsvoordeel boden in de oertijd. Iemand met ADHD is perfect aangepast aan een prikkelarme omgeving, waarbij ze als jager in de oertijd een laserfocus konden hebben voor alles wat bewoog. De huidige leefomgeving vol prikkels is dus een omgeving waarin een jager niet goed gedijt. Het gebrek aan dopamine in de prefrontale cortex kan deze prikkels niet filteren wat een enorme onrust geeft. Apps als Facebook en WhatsApp, evenals voedingsmiddelen rijk aan suiker en vet geven kortstondige dopamineshotjes (lees: beloningsshotjes). Het gebrek aan impulsbeheersing maakt iemand met ADHD hierdoor ook meer verslavingsgevoelig.

De optimale omgeving voor iemand met ADHD

Een leeuw zal niet lang overleven op de Noordpool, omdat hij is aangepast aan een totaal ander klimaat en leefomgeving. Mensen zijn net als dieren genetisch optimaal aangepast aan een bepaalde omgeving. Als de huidige leefomgeving daarvan te veel afwijkt kan dat leiden tot symptomen en ziekte. Als iemand met ADHD in een prikkelarme omgeving wordt gebracht, veelvuldig mag bewegen én het juiste voedsel krijgt hoeft hij geen last te hebben van zijn ADHD.

Meer lezen over dit onderwerp?